Edebiyat, dünyada bulunan her dilin vardığı en üst seviye olarak adlandırılabilir. Şiir, öykü, roman, tiyatro metni gibi pek çok farklı alanda sergilenebilecek olan edebi duyarlılık, dilin imkanlarının zorlandığı, genişletildiği ve zaman zaman oldukça usta eserlerle zenginleştirildiği bir unsur olarak kültür sanat yaşamımızda ve hayatımızın içerisinde yerini almış vaziyettedir.
Bu yüzden, bir başka dilden çevrilmiş olan eserleri ana dilimizde okurken, zaman zaman yadırgadığımız cümle kalıpları, açıklamalar veya üslup farklılıkları görebiliriz. Kimi zaman ise, öyle çevirilerle karşılaşırız ki, okuduğumuz metin ana dilinde oldukça kuvvetli bir yapıya sahipken, çevrilmesinin ardından çok daha güçsüz bir hale gelmiş ve okunması imkansız bir hal almıştır.
Ancak bunun haricinde, oldukça kaliteli tercümelerle de karşılaşmaktayız. Zor kavramları dilimize uygun şekilde çeviren, her cümlenin devamının akıcı bir şekilde sağlanmasına yönelik çalışma yapan tercümanlar, bu konuda takdiri hakeden mimarlar konumundadırlar.Tek tercüme bürosu profesyonel tercümanlarla çalışmaktadır.
Bu sebeplerden ötürü, edebi tercüme meselesinin oldukça hayati bir noktada bulunduğunu rahatlıkla söyleyebiliyoruz. Özellikle de bir yarışma, bir yayınevi gibi yerlere gönderilecek ya da ciddi bir kurum tarafından değerlendirilmek üzere istenen eserlerde edebi çeviri çok daha önem arz etmektedir.
Peki edebi tercüme konusundaki sınırlar neler olmalıdır? Bu çeviri türü konusunda tercihlerimizi neye göre yapmalıyız?
Kuşkusuz ki, bire bir çeviri olarak adlandırılabilecek ve kimi bilimsel makalelerde bile göze hoş gelmeyecek olan bir amatör çeviri metodunun kullanılması oldukça yanlış olacaktır. Farklı çevirmenlerin, aldıkları eğitimin ya da alışkanlıklarının getirdiği üslup farklılıklarına bağlı olarak bu işlemler, genel olarak belirli standartlara dayalıdır ve hemen her aşamasında oldukça büyük bir profesyonellik gerektirir.
Bu profesyonel çalışma halinin ise freelance çalışan, herhangi bir kurum ile bağlantılı veya referanslı olmayan, eğitimi ya da geçmiş çalışmaları konusunda şüphe duyacağınız kişilerle yapılması size yarardan çok zarar sağlayacaktır. Yazımızın başında da bahsettiğimiz gibi edebi tercüme, oldukça büyük bir ciddiyet işidir ve iş tanımını da bu ciddiyete bağlı olarak koymak gerekmektedir.
İster öykümüzü çevirtmek ve yabancı kurullara, basın yayın organlarına, yayınevlerine, eleştirmenlere göndermek isteyen bir yazar adayı olalım, istersek herhangi bir çalışmada kullanmak üzere bulduğumuz bir yabancı metni dilimizde okumak isteyelim. Bu ve benzer çabaların her birisinin sonu, profesyonel tercümeye çıkmalıdır.
Profesyonel tercüme büroları firmaları, sizlere belirli bir kalite garantisi vermekte, bu standartların altında yapılan herhangi bir çalışma kendi güvenilirliklerini de, müşteri memnuniyetlerini de azaltacağı için bu konuda herhangi bir ödün vermemektedirler.
Edebi tercüme konusunda da oldukça hassas olan bu firmalar, hemen her dilde yapılacak olan bu tür çevirilerde, alanında kendisini kanıtlamış, yetkin, iş etiği konusunda hassas kişilerle çalışırlar. Bu sayede hem paranızın, hem de emeğinizin karşılığını almış olursunuz, ayrıca mağduriyet yaşamak gibi üzücü durumlarla karşılaşma ihtimaliniz de neredeyse sıfıra iner.